بررسی نقش رسانه ها در جامعه پذیری چشم انداز 20 ساله ازدیدگاه نخبگان

انسان به عنوان اصلی ترین موضوع در تحقیقات علوم انسانی موجودی است هدفمند، این هدفداری مقدمه آرمانگرایی می باشد. در میان تمام آفریدگان خداوند، انسان یگانه موجودی است که توان دگرگون کردن اساسی محیط اطراف خویش را دارد. برنامه ریزی و آینده نگری یکی از اساسی ترین تفاوت های نوع انسان با سایر انواع جانداران است. انسان ها با ابزارهای ارتباطی گوناگون دانش و تجارب حاصله را کسب می کنند و در اختیار نسل های آینده قرار می دهند تا موجبات رشد و تعالی را در آیندگان پدیدار سازند. می توان اذعان کرد که امید به آینده تنها عامل تلا ش و کوشش در میان انسان ها است. عصر ارتباطات سرعت پیشرفت جوامع را فزونی بخشیده است. این امر باعث افزایش شکاف بین جوامع مختلف گشته است. چرا که امروزه ارزشمندترین کالاهای هر جامعه یعنی اطلاعات و زمان در عرصه پیشرفتهای تکنولوژی به راحتی از کف جوامع خارج می گردد. صرف داشتن برنامه های مدون توسعه ای و بکارگیری تجهیزات و تکنولوژی مدرن بدون داشتن ملزومات مورد نیاز نمی تواند موجب پیشرفت و نیل به اهداف و آرمانهای جامعه باشد. لذا همان دقت و وسواسی که در تهیه متن اسناد و برنامه های جوامع می گردد باید در مورد ملزومات آن نیز لحاظ شود. در واقع همانگونه که برای تحقق برنامه بلند مدت چند برنامه کوتاه مدت ارائه می شود، می بایست پیوستارهای نیز در شاخه های مختلف علوم انسانی در نظر گرفت تا با خرد شدن اهداف در میان گروههای مختلف جامعه با ایجاد مشارکت و همدلی هم به اهداف برنامه رسید و هم رسیدن به برنامه را به یک مطالبه ملی مبدل نمود. چگونه می توان انتظار داشت جامعه آنچه را که از فهم آن عاجز است از خود دانسته و برای رسیدن به آنچه نمی داند تلاش نماید. تخصصی و آرمانی بودن برنامه های توسعه ای موجب شده تا عامه مردم که اکثریت هر جامعه ای را تشکیل می دهند در درک آن دچار مشکل شده و آن را متعلق به خود ندانند. این عدم تعلق باعث نوعی دلسردی شده که موجب عدم همراهی مردم با مجریان و گاهاً مقاومت در برابر تغییرات می گردد. رسانه های جمعی با داشتن توانایی های ذاتی، جذابیت و گستره مخاطبان در جایگاه یک موسسه آموزشی- تربیتی می توانند با انتقال سریع و صحیح مطالب، با زبانی گاه تخصصی و گاه عامه پسند ، به شیوه ای که مخاطب از در معرض آموزش بودن خود نیز آگاه نشود، تغییر و تحولاتی را در جامعه ایجاد نماید که در گذشته ای نه چندان دور نیاز به زمانی بسیار طولانی داشت. محققان اعتقاد دارند که وسایل ارتباط جمعی دارای چنان قدرتی هستند که می‎توانند نسلی تازه را برای اولین بار در تاریخ انسان پدید آورند. جامعه جدید، از این وسایل چنان تأثیری شگرفی برمی‎گیرد که ماهیتش تابعی از آن می‎شود. این امر بیانگر نوعی فن سالاری است که بر اساس آن ابزار ساخته شده توسط انسان، تعیین کننده ارزشهای هستی اجتماعی است و یا این امر موجب پیدایش قشر جدیدی از انسانها می‎شود که با شناخت خاصی که از این وسایل دارند. به صورت قدرتهای تازه تجلی می‎کنند و تعادل موجود در هرم قدرت را بهم می‎زنند و نتیجه آن نوعی از خود بیگانگی و تهی شدن انسان است(ساروخانی ،1367: 8-27). رسانه ها مهمترین عامل تغییر در نگرش و سبک زندگی بشر امروزی می باشند. رسانه در جوامع پیشرفته برای هرجامعه هدف خود برنامه ریزی نموده تا از سنین خرد سالی تا کهن سالی آنان را مورد آموزش مستمر قرار دهند. این هجمه اطلاعاتی با یک برنامه ریزی مستمر موجب شکل گیری نسلی می شده که مانند یک ابزار در اختیار برنامه ریزان جامعه می باشند.